Podcast EP126 Hoe heel je uitgestelde rouw bij vroegkinderlijk trauma?

Heb je moeite om risico’s te nemen, blijf je liever in je comfortzone, of stel je financiële doelen steeds uit? Misschien ervaar je onverklaarbare woede, frustratie of verdriet? Dit alles kan te maken hebben met uitgestelde rouw—van jezelf, of zelfs van je (voor)ouders. In mijn nieuwste podcast duik ik dieper in op wat uitgestelde rouw is en hoe je deze kunt helen.

Wanneer je deze rouw verwerkt, kom je fysiek en emotioneel in balans. Je bouwt een leven waarin liefde, geluk en vrijheid centraal staan—een geschenk voor jezelf en je nakomelingen. Luister voor inzichten en praktische tips, en maak kans op een gratis karakterprofiel lezing!

Eerder deelde ik een video over uitgestelde rouw op mijn blog. Deze podcast is een mooie verdiepende stap om hier verder aan te werken.

Klik hieronder om naar de podcastaflevering Hoe heel je uitgestelde rouw bij vroegkinderlijk trauma? te luisteren. Je kan deze ook vinden via je favoriete podcastapp. Een transcriptie van de podcast is ook hieronder beschikbaar

Als je vragen hebt over deze aflevering, stel ze dan hieronder. Ik beantwoord ze graag voor je.

Liefs,

Debbie

Transcriptie

[00:00:11.420]
Debbie Bernasco: Hé lieve luisteraars, welkom bij deze nieuwe aflevering, waarin we dieper in gaan op een onderwerp dat voor veel mensen onzichtbaar is, maar toch diepe sporen nalaat. En we gaan het in deze podcast hebben over uitgestelde rouw door vroegkinderlijk trauma. En nu kan het zo zijn dat jij denkt van: Wat heeft dat met het ondernemerschap te maken? Maar als we het grotere plaatje bekijken, zien we eigenlijk hoe uitgestelde rouw je leven, je gezondheid, maar ook je relaties en je business kan beïnvloeden. In mijn vorige nieuwsbrief stond een video, waarin ik vertelde over voor uitgestelde rouw bij vroegkinderlijk trauma. En in deze podcast wil ik daar dieper op ingaan. En nu kan het zo zijn dat jij mijn video helemaal niet hebt bekeken, over het hoofd hebt gezien, of je had er geen tijd voor. Maakt helemaal niet uit. Dan ga ik even voor jou even uitleggen wat uitgestelde rouw is. Dit ontstaat eigenlijk wanneer we als kinderen niet de de ruimte of de veiligheid hebben gekregen om verlies of pijn te verwerken. En dat kan door uiteenlopende situaties komen. Bijvoorbeeld een moeder of een vader die emotioneel niet beschikbaar was. Of er was chronische afwijzing of verwaarlozing, hechtingstrauma.

[00:01:52.670]
Debbie Bernasco: Of er was een verborgen gezinstrauma, bijvoorbeeld geweld in een gezin, of alcoholisme. Of de vader of de moeder was heel erg ziek en dat jij het gezin draaiende moest houden, voor je broertje(s) en zusje(s) moest zorgen, dat ze ook op tijd naar school gingen. En zo zijn er natuurlijk meerdere situaties te benoemen en heb jij ook je eigen situatie. En vaak is het zo dat je niet-gevoelde emoties die je hebt onderdrukt, dat je dat wel met je meedraagt, maar dat dat je dat eigenlijk nooit hebt geheeld of hebt doorvoeld. Je draagt dat verdriet, of de pijn, of frustratie, of onveiligheid, onbewust met je mee. En later als volwassenen, en misschien ook als ondernemer, dat kan ook, beginnen die onverwerkte emoties je te beïnvloeden. En soms ook dat je eigenlijk helemaal niet weet van waar het vandaan komt. En als we bijvoorbeeld kijken naar relaties of gezin, dan kan uitgestelde rouw ongemerkt invloed hebben op hoe je in relaties staat, zowel in je gezin als in vriendschappen of intieme relaties. En dan heb ik het even over die intieme relaties. Weet je, je beste vriendin of je beste vriend. We hebben vriendschappen, maar we hebben ook vriendschappen die gewoon wat intiemer zijn.

[00:03:28.370]
Debbie Bernasco: En wanneer oude emoties die, zoals verdriet, verlies en angst of woede, frustratie, onderdrukt zijn, is het vaak heel moeilijk om je open te stellen. En misschien merk je ook dat je het lastig vindt om je partner, of je beste vriendinnen, of andere vriendschappen dichtbij te laten komen. Uit angst dat je opnieuw gekwetst raakt of verlaten wordt. En ook wat een ander voorbeeld kan zijn, is dat je geneigd bent om je klein te maken in relaties. Dan denk je vaak van: Ik ben het niet waard om gezien te worden, of: Ik ben niet belangrijk genoeg. En dat kan leiden tot een patroon, waarin je jezelf constant aanpast of onzichtbaar maakt, wat uiteindelijk ten koste gaat van verbinding en intimiteit. En intimiteit, dat hoeft niet altijd op seksueel vlak te zijn. Tussen goede vrienden kan er ook intimiteit zijn. Eigenlijk gaat de intimiteit over: hoe nabij kan jij iemand toelaten, tot jezelf. Zit daar altijd een afstand tussen? Of kan je iemand dan dichtbij laten? En vaak merk je dat die intimiteit, dus iemand dichtbij jou laten komen, dat dat best wel lastig is. En uiteindelijk is dat ook emotioneel niet beschikbaarheid naar de ander toe.

[00:05:12.130]
Debbie Bernasco: En je gezin en geliefde, als je daar niet over praat. Maar ook als je er eigenlijk niet van bewust bent dat je die uitgestelde rouw hebt en mensen eigenlijk op afstand houdt, dan kan het zo zijn dat jouw gezin, je partner, je geliefde of je vrienden of vriendinnen daar eigenlijk niet zoveel van snappen. Maar het kan ook natuurlijk van invloed zijn op je persoonlijk leven. Als je worstelt met uitgestelde emoties, pijn, verdriet of boosheid. En misschien herken je nu, nu ik zo dit bespreek in mijn podcast, dat je zoiets hebt van: Oh, ik herken nu wel iets van een een emotie wat soms opkomt, maar wat ik eigenlijk niet toelaat. Maar ja, weet je, al deze emoties kan je zelfbeeld en je overtuigingen over wat je waard bent beïnvloeden. En het kan er ook voor zorgen dat je misschien vaak onzeker bent, of dat je twijfelt aan je eigenwaarde, of dat je de neiging hebt om jezelf klein te houden. En het kan zijn dat je denkt: Ik verdien het niet, of: Ik ben en niet goed genoeg. En misschien vind je het ook wel moeilijk om successen te vieren, of überhaupt voor jezelf op te komen.

[00:06:39.680]
Debbie Bernasco: Deze gevoelens zorgen er ook eigenlijk voor dat je geen risico’s durft te nemen. Zelfs niet wanneer je diep van binnen weet dat ze goed voor je zouden zijn. Je blijft heel erg in je comfortzone omdat je hebt geleerd dat het veiliger is om jezelf onzichtbaar te te maken, dan om uit te reiken en iets nieuws te proberen. Dit patroon kan ook een belemmering vormen voor je persoonlijke groei en het naleven van je eigen potentieel. En als we dan kijken wat voor impact dat heeft op jouw business, dan kan uitgestelde rouw ook je ondernemerschap beïnvloeden op manieren die je misschien niet meteen herkent. Als ondernemer zal je bijvoorbeeld merken dat je moeite hebt met de zichtbaarheid, de angst om gezien te worden, kan leiden tot de onzekerheid in het promoten van je werk of jezelf. Maar misschien ben jij ook wel diegene die het vastleggen van financiële doelen uitstelt, omdat er een gevoel van onwaardigheid of zelfs schuldgevoelens aan kleven. Maar al deze uitgestelde rouw, kan het ook moeilijk maken om rust te vinden in de successen die je behaalt. Je blijft misschien streven naar meer en meer erkenning, meer klanten, meer omzet, zonder dat je eigenlijk voldoening voelt die je hoopt te bereiken.

[00:08:28.980]
Debbie Bernasco: Dit komt vaak doordat je die onverwerkte emoties en patronen meeneemt, waardoor je altijd het gevoel hebt dat er iets ontbreekt, of dat je nog iets moet bewijzen. Maar weet je wat ook zo is? Als je rouw uitstelt, dan drukt dat enorm op je lichaam en zenuwstelsel. Wanneer je als kind niet in staat was om je emoties te verwerken, leert je zenuwstelsel om constant op scherp te staan. En dat noemen we dus een overlevingsstand. Dat is een overactieve stressresponse die je nog steeds in stand houdt, zelfs als volwassene. En misschien merk je dat je snel in paniek raakt, overweldigd bent door kleine problemen of moeite hebt om jezelf te kalmeren in stressvolle situaties. Jouw zenuwstelsel heeft eigenlijk nooit geleerd hoe het zich kan ontspannen en herstellen en staat daarom continu aan. En dat kan leiden dus tot chronische stress, wat een negatieve invloed heeft op je immuunsysteem, spijsvertering, slaap en energie. Je kunt zelfs fysieke klachten ontwikkelen, zoals hoofdpijn, spierpijn, een continue vermoeidheid of een opgejaagd gevoel, zonder dat je weet waar het precies vandaan komt. Ik had hier laatst een klant en ik had natuurlijk een bedding van veiligheid geschept en hij zei tegen mij: Ik voel me heel veilig bij jou.

[00:10:15.870]
Debbie Bernasco: En tegelijkertijd zag ik dat hij continu met z’n voet zat te bewegen. Daar is hij dus helemaal niet van bewust. Hij denkt dat hij zich heel erg oké bij mij voelt, maar toch staat zijn zenuwstelsel aan en staat in volle paraatheid van vluchten. Kijk maar eens om je heen, als je mensen in een leuke situatie of jouw klant die tegenover je zit en die zit de hele tijd met z’n voeten te bewegen. Nou, dan weet je: Oh, het zenuwstelsel is overbelast, zit in de overlevingsstand en heeft nog steeds de drang om weg te vluchten. Maar de vraag is natuurlijk altijd: hoe kan je eigenlijk deze cyclus doorbreken? Het proces van helen begint met bewustwording. Het eerste en belangrijkste is erkennen dat er gevoelens van pijn zijn, woede, verdriet, frustratie misschien, maar ook dat je rouw voelt. En wanneer, want ik kan me ook wel voorstellen dat je denkt van: Ja, maar Debbie, net zei je dat het vaak onbewust was. Ja, want je hebt het nooit verwerkt en misschien niet met je aandacht daarbij geweest. En heb je de neiging, vooral als je in de overlevingsstand bent, om daar van weg te bewegen. En toch zijn deze gevoelens er.

[00:11:56.500]
Debbie Bernasco: De eerste bewustwording is eigenlijk om eens te te voelen wat het was, om terug te gaan naar alle situaties dat je geen veiligheid voelde, of geborgenheid, of begrip, dat je het niet gezien bent, of gehoord, of begrepen, of dat je vergeleken werd met anderen. Hoe voelde dat voor jou? En misschien heb je andere situaties voor jezelf, dat je terug kan gaan van: Oh ja, die situatie, dat vond ik wel heel erg. En vaak is dat een rationele gedachte. Dan wil ik eigenlijk tegen jou zeggen: Ga maar zitten. Ga maar zitten en ga maar nog eens terug naar die situatie en voel dan eens wat er in je lichaam gebeurt. Nou, ik noem maar even wat als je vergeleken wordt, niets is erger als je vergeleken wordt met je broertje of zusje. Want uiteindelijk zegt een ouder continu tegen jou: jij bent niet goed genoeg en Pietje of Klaasje of Marietje doet het veel beter, terwijl jij misschien heel erg je best doet. Dat doet pijn, dat doet enorme pijn. En ik zeg wel eens tegen mijn klanten: Dan is de liefde voorwaardelijk en een ouder trekt haar of zijn liefde terug en geeft het aan je broertje of zusje.

[00:13:29.010]
Debbie Bernasco: Om even maar een voorbeeld te noemen. Dat is pijnlijk. En dan kan je heel rationeel ermee omgaan van: Ja, het was eenmaal zo. Nou, dat is wegbewegen. Nee, ga dan maar eens zitten en ga maar eens terug naar die situatie en hoe oud je was, misschien was je zes of zeven of 10. En dat je misschien nog weet dat je enorm moest slikken en dat je eigenlijk verdrietig was of dat je de pijn in je hart voelde, maar dat je dat eigenlijk wegdrukte. Dat je gelijk in actie overging, dat je gelijk op de fiets ging of dat je iets anders ging doen. En dat moment dus daarvoor, dat je weg ging bewegen of weg ging slikken. Nou, ga dat maar weer eens voelen, hoe jij je voelde. En dan is de kans natuurlijk heel erg groot dat je verdriet voelt, of pijn, of afwijzing, misschien wel frustratie van telkens maar weer vergeleken te worden. Of dat je gewoon het niet begrijpt en dat je spanning in je lichaam voelt. Dus eigenlijk wat ik hiermee wil zeggen is dat het belangrijk is om te erkennen dat er eigenlijk die gevoelens zijn die je niet hebt verwerkt. En deze gevoelens en emoties, die willen aandacht.

[00:15:04.020]
Debbie Bernasco: Ze willen ruimte krijgen om er te zijn. En dat betekent dat je jezelf toestaat om die pijn te voelen, zelfs als het moeilijk is. En ik gaf net eigenlijk een voorbeeld van: Ga maar eens terug naar een situatie. En dat is voor iedereen, is dat verschillend, waarvan je nog weet van: Jeetje, wat deed dat pijn? En dat je ook nog misschien wel het moment weet dat je iets weggeslikte, emoties, of dat je gauw op je fiets stapte. Dat gauw op je fiets stappen is dus wegbewegen. Daar ga je dan niet met je aandacht naartoe, maar je gaat naar die aandacht wat je voelde en daar van bewust zijn. En als je tijd maakt en ruimte maakt voor je gevoelens, dan geef je het ook de kans om het te helen. En gaandeweg zul je merken dat je beter in staat bent om te ontspannen en dat je niet langer in die constante overlevingsstand hoeft te zijn. En als je merkt dat je ruimte maakt, voor die uitgestelde rouw en dat je het gaat doorvoelen, dan zul je veranderingen opmerken. Je relaties worden dieper omdat je jezelf niet meer onzichtbaar hoeft te maken, ook niet in je ondernemerschap.

[00:16:30.870]
Debbie Bernasco: Daar ga je ook meer durven, voel je je waardig om zichtbaar te zijn en succes te ervaren. En in je lichaam ervaar je meer rust en minder stress. En weet wel dat uitgestelde emoties en rouw, dat dat een proces is dat tijd en geduld vraagt. En alles wat jou belemmert in je leven, of de overtuigingen, of een schaarstemindset, Er zit altijd een waarom. En ga dus ook naar de waarom toe. Weet je, ga geen pleisters meer plakken, want dan stel je eigenlijk ook je heling uit. Dus ga naar de waarom toe, ga deze reis aan, maak ruimte voor je groei en vervulling, zowel in je persoonlijke leven als in je business. En het is ook een uitnodiging, om niet langer vast te zitten in oude patronen, maar om vrij te leven vanuit je volledige potentieel. Ik noem het altijd een rijk leven. Een rijk leven vol liefde, geluk, gezondheid, succes en welvaart. Oké, laten we nog even wat dieper ingaan op: Hoe kan je die uitgestelde rouw nou helen? Het is een helingsproces, een diepe en transformerende reis. En ik zeg altijd: Haal de wortel van het vroegkinderlijk trauma eruit. Want wat ook heel belangrijk is om te weten, dat als jij je uitgestelde rouw niet heelt, dan is dit ook weer overdraagbaar naar je kinderen en nazaten.

[00:18:15.550]
Debbie Bernasco: Maar zo’n transformerende reis, dat vraagt geduld en liefdevolle aandacht en de bereidheid om naar het waarom te gaan. Om echt ook die onverwerkte rouw en de situaties die daarbij horen, om dat te gaan ontwortelen. En wat ook, dit vind ik ook wel belangrijk om te vertellen, dat die onverwerkte rouw, dat kan van jou zijn, maar het kan natuurlijk ook van je moeder als primaire hechtingspersoon, of van je vader zijn, of van één van de voormoeders en voorvaders. Dus het kan ook zo zijn dat jij gewoon veel draagt, dat jij heel veel woede draagt in jou, of heel veel verdriet, en dat je eigenlijk niets kan verklaren van: Waar komt dit eigenlijk van gedaan. En zo is het ook overdraagbaar. Oké, ik wil gewoon even wat enkele concrete stappen met je doornemen, om te kijken van: Hoe kan je nou die uitgestelde rouw verwerken, zodat je jezelf kunt bevrijden van die emotionele last die je onbewust hebt gedragen. Het is sowieso belangrijk om tijd te nemen, om jezelf te voelen, om de emoties eigenlijk ook naar boven te laten komen en deze te doorvoelen. En dat begint met tijd en ruimte voor jezelf nemen. En dat betekent ook dat je momenten inbouwt, om stil te staan bij je gevoelens, zonder afleiding.

[00:20:04.140]
Debbie Bernasco: Dus dat je echt ruimte maakt. Ik noem al wat op, dat het zondag is en dat je denkt: Ik ga niet in de verleiding om allerlei dingen te doen, ik ga geen boeken lezen of ik ga niet sporten, maar ik neem gewoon bewust tijd voor mezelf en ik ga vertragen. Dat is de ‘opposite’ van actie. Ik ga vertragen en wat altijd mooi is van: als je je leven vertraagt, dan ga je meer voelen en kom je ook meer in verbinding met jezelf. Want dat is ook wat uitgestelde rouw doet, dat je uit verbinding raakt met jezelf. Oké, hoe kan je dat dan doen, die ruimte maken voor jezelf? Misschien kan je elke dag even tijd nemen om in de natuur te wandelen, mediteren, of dat je een dagboek hebt om je gedachtes en emoties op te schrijven. Maar misschien kan je ook op de dag momenten van zelfreflectie en rust inplannen, zodat je jezelf de gelegenheid geeft om te gaan voelen en dat er gevoelens naar boven mogen komen, die eigenlijk normaal gesproken onderdrukt blijven. Als we dan even kijken, om die verdrongen emoties tot uiting te laten komen, want vaak zitten emoties als verdriet, angst, verlies, frustratie, diep weggestopt in onze onderbewuste.

[00:21:42.330]
Debbie Bernasco: Maar het belemmert ons in vele dingen. In onze relaties, in ons succes. Als je ondernemer bent, in het uitstellen van succes vaak. Of dat als je ergens werkt, dat je loopbaan niet loopt zoals het moet lopen, maar het kan ons ook raken in onze gezondheid. Dus die diep weggestopte emoties, dat vind ik trouwens ook nog wel even belangrijk om te vertellen, stuurt ons zenuwstelsel en ons brein aan. Want die onverwerkte emoties, dat heb ik al eerder in mijn podcast verteld, die stuurt dus eigenlijk jouw gedachten ook aan. Dus het is belangrijk dat die weggestopte emoties in ons onderbewuste, dat we deze naar boven halen. En soms kan dat ook confronterend zijn, maar het is wel essentieel voor heling. En dat kan je dus ook bijvoorbeeld doen door bewust tijd te nemen voor ademhalingsoefeningen of visualisaties, die je helpen om contact te maken met de oude emoties. Een ademhalingstechniek, zoals diepe ademhaling. Dat kan ook met een verbonden ademhaling, dat je zonder pauze gaat ademen. Kan helpen om spanning los te laten en emoties toe te laten. En door deze ruimte te creëren, kan je je gevoelens zonder oordeel laten opkomen. Maar het proces van rouwen is ook essentieel, bij het loslaten van oude pijn.

[00:23:30.470]
Debbie Bernasco: En dat kan simpelweg betekenen dat je huilt of praat over je gevoelens, zonder jezelf in te houden. Want rouwen is natuurlijk wel een proces dat vraagt om eerlijkheid met jezelf, dat je durft te voelen, dat je misschien huilt of dat je ook durft boos te zijn. Je mag rouwen omdat je hebt gemis, om gemis van liefde of veiligheid in je jeugd, door je om jezelf toe te staan, om te rouwen, maakt je ruimte voor acceptatie en herstel. Dat is ook waarom ik zo belangrijk vind en dat vertel ik ook vaak tegen mijn coachees, van Er komt altijd een tijd aan, ook in mijn coachingstraject, dat ze mogen voelen van: dit is … Laten we het zo zeggen. Vroegkinderlijk trauma gaat nooit over wat je hebt wat je niet hebt gekregen, maar gaat altijd over wat je niet hebt gekregen. En daar mag je dus over rouwen. Dus rouwen om wat je hebt gemist. Een gemis van liefde of veiligheid in je jeugd. Wat ook een belangrijke fase is: bewustzijn. Bewustzijn is één van de belangrijkste stappen in dit proces. En dat betekent dat je actief probeert om je gevoelens op te merken, in plaats van ze weg te duwen.

[00:25:03.440]
Debbie Bernasco: En wanneer een gevoel van verdriet, of woede, of angst opkomt, probeer dan ook niet te oordelen, of dat je het wegdrukt. Maar merk het gewoon simpelweg op. Dit bewustzijn geeft je de kans om die gevoelens echt te ervaren. En door te beseffen dat je emoties je eigenlijk niet hoeven te beheersen, krijg je juist de controle terug over hoe jij op situaties reageert. Wat ook aandacht behoeft is, dat we niet bang moeten zijn om onze emoties te voelen. Want vaak denken mensen wel eens van: Oké, als ik naar mijn pijn toe ga, dan kan ik overspoeld raken. Ik kan je echt vertellen, ik heb zoveel mensen al gecoacht, zo werkt het echt niet. Want jouw systeem, dat vind ik zo mooi, aan de intelligentie van je lichaamswijsheid, die zal jou nooit overspoelen. Nooit. Eigenlijk dat je dat denkt, is een reactie van je zenuwstelsel om in de vermijding te gaan. Het is je overlevingsstand. Het zal altijd laagje voor laagje gaan. Het paradoxale is dat wanneer je de moed hebt om echt te voelen, dat de juist de intensiteit minder wordt. Dus laat die pijn toe zonder bang te zijn voor de impact er van.

[00:26:46.310]
Debbie Bernasco: En zeg ook tegen jezelf: Ik mag dit voelen, het hoort erbij. En neem echt van me aan: je zult het niet overspoeld raken. En nogmaals: Het is een signaal van je zenuwstelsel die jou eigenlijk in de vermijding wilt laten gaan. Ik wil dit toch nog even nog extra een keertje benadrukken. Door te voelen, geef je de emoties de kans om te verdwijnen, in plaats van zich op te stapelen. Als iemand gefrustreerd is of verdrietig. En dat is ook vaak zo, want het oude verdriet, of de oude frustratie, of de oude boosheid, of de oude pijn, kan in jouw dagelijks leven getriggerd raken, in bepaalde situaties. En dan, dan gaat de frustratie, pijn, verdriet, of boosheid, zich opstapelen. Je zult merken dat deze emoties steeds minder grip op je gaat krijgen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor vreugde en rust. Deze fase vind ik ook wel belangrijk en dat gaat over de geconditioneerde gedachten overschrijven. Onze overtuigingen en gedachten over onszelf zijn vaak geconditioneerd door ervaringen uit het verleden. En misschien heb je als kind geleerd dat je niet genoeg was, of dat je je emoties moest verbergen. Deze van mensen die nu zo 40 tot en met 60 zijn, die herkennen dat eigenlijk wel, want de generatie van onze ouders lieten natuurlijk helemaal geen emoties toe.

[00:28:34.860]
Debbie Bernasco: Dus dat wilden ze ook van hun kinderen niet, dat ze mochten niet huilen. Dus dan krijg je, of dan creëer je ook geconditioneerde gedachten. Ik mag niet huilen. Huilen is voor watjes. Dan is het ook belangrijk, want zo hebben wij allemaal deze deze geconditioneerde gedachtes, dat je deze stap voor stap kunt overschrijven, door bewust nieuwe overtuigingen te kiezen die je kunnen ondersteunen. Ik vind het zelf altijd heel erg mooi, dat alles onder het één dak gebeurt. En dat betekent je trauma’s ontwortelen, helen en transformeren. En dat de geconditioneerde gedachtes die bij een oude conditionering horen, dat deze wordt overschrijven. Want niets is zo fijn om alles onder één dak gebeurt. En dat betekent je trauma’s ontwortelen, helen en transformeren. En dat de geconditioneerde gedachtes die bij een doelde conditionering horen, dat deze wordt overschreven. Want niets is zo fijn om alles onder één dak te doen, want anders moet je elke keer je verhaal ook opnieuw doen. En mocht je geen hulp willen zoeken, dan kan je ook iedere dag voor jezelf affirmaties opnoemen, zoals: Ik ben het waard om gezien te worden, ik ben meer dan genoeg, Ik verdien, bijvoorbeeld, om maar even door te gaan, ik verdien een rijk leven vol liefde, geluk, gezondheid, succes en welvaart.

[00:30:08.860]
Debbie Bernasco: Dus als je geen hulp wilt zoeken, want je kunt je gedachtes, je geconditioneerde, je oude geconditioneerde gedachtes kun je overschrijven met bijvoorbeeld EFT of EMDR. Als je geen hulp wilt zoeken, dan maak je mooie affirmaties die jouw oude gedachtes en overschrijven. Maar let wel, het is wel belangrijk om die trauma’s en die onverwerkte situaties die daarbij horen, om deze te ontwortelen. Want anders heeft geen zin om je oude conditioneringen te heroverschrijven, want het fundament is dan niet goed. Wat ik ook heel erg belangrijk vind, is praktische zelfzorg. Ik vind dat echt cruciaal tijdens het verwerken van rouw en trauma. En dat kan betekenen dat je zorgt voor gezonde voeding, voldoende slaap, regelmatige beweging en ontspanning. En misschien neem je dagelijks gewoon een moment om gewoon te zijn, naar mooie muziek te luisteren, of je doet jezelf een warm bad cadeau. Weet je, zelfzorg laat je lichaam en geest voelen dat je aandacht hebt voor jezelf en dat je jezelf ondersteunt in het helingsproces. Wat trouwens ook heel helend kan werken, is het delen van je ervaringen met anderen. Wat ook heel erg helend is, dat wanneer je het gevoel hebt dat je niet alleen bent en dat je gesteund wordt, kun je het gemakkelijker loslaten.

[00:31:57.050]
Debbie Bernasco: Dus zoek ook naar een vertrouwde vriend, familielid of supportgroep, waar je open kunt zijn over wat je voelt. En misschien overweeg je om met een holistisch traumatherapeute te werken, die je kan begeleiden bij het verwerken van uitgestelde rouw en trauma. Vroegkinderlijk, of generationeel trauma. Dit is ook iets wat ik veel tegen mensen zeg en dat is: werk ook aan lichaamsbewustzijn en somatische oefeningen. Want trauma zit niet in onze geest, maar in ons lichaam en ons lichaam heeft cellulair lichaamsbewustzijn. En somatische oefeningen, zoals yoga, dans of mindful lichaamsbeweging, kunnen helpen om spanning en emoties uit je lichaam los te laten. Dus probeer te bewegen, aandacht te besteden aan hoe je lichaam voelt. En soms helpt het om spanning in bepaalde delen van je lichaam bewust op te merken en deze zachtjes los te laten door ademhaling of beweging. Dat als je spanning voelt, ik noem maar wat op, je schouder en dan doe je je ogen even dicht. Je stemt je af op je schouder en dan adem je daar rustig en liefdevol naartoe. Je geeft het ook de ruimte. Oké, ik kom eigenlijk ook bij het laatste puntje, om die onverwerkte of uitgestelde rouw te helen, dat het gewoon ook belangrijk is dat je geduld hebt met jezelf.

[00:33:42.180]
Debbie Bernasco: Want heling is geen lineair proces, want het kan soms voelen dat je even vast zit, of dat je juist een stap terug doet, maar onthoudt dat het tijd en ruimte nodig heeft. En wees daarom ook liefdevol naar jezelf en omarm het proces zoals het komt. Ieder kleine stap en elke stap richting heling, brengt je dichterbij een gevoel van vrijheid en rust. En weet je, wanneer je deze als je de stappen allemaal toepast, dan merk je dat je meer in balans komt en dat je meer levenskwaliteit krijgt. Ook door de geconditioneerde gedachten te en de emoties toe te laten, stap voor stap. En daardoor geef je jezelf ook de kans om authentieker te leven en gezondereere relaties te ontwikkelen. Maar de druk op je zenuwstelsel zal verminderen, waardoor je minder stress ervaart en je lichaam en geest beter tot rust kunnen komen. Maar ook in het ondernemerschap, als jij je uitgestelde de rouw of die van jou is, of van je moeder, of vader, of één van de voormoeders, als je deze ook heelt. Je moet het zo zien: alle onverwerkte emoties die die hij heelt, dan heel je ook je zenestelsel. Maar ook ga je je oude conditioneringen helpen, zoals: Ik ben niet goed genoeg, of: Ik ben het niet waard.

[00:35:28.010]
Debbie Bernasco: Wie zit er op mij te wachten? Want dat is natuurlijk niet helpend, als je een bedrijf hebt. Dus door tijd te nemen en jezelf de ruimte te geven om oude emoties los te laten, geef je eigenlijk jezelf het mooiste cadeau. De vrijheid om jezelf te zijn en te leven vanuit een plaats van zelfliefde. En dat alles er mag zijn. Alles mag er zijn, waar wat jij naar verlangt. Dat is het leven, dat is het leven omarmen en dat je jezelf nooit kleiner hoeft te houden of te maken van: Ach, dat is niet voor mij weggelegd. Weet je, lieve ondernemers, een mooi, rijk leven is voor iedereen weggelegd. Ongeacht wat jij als vroegkinderlijk trauma hebt meegemaakt of generationeel trauma. Je bent het Dat is altijd waard om een mooi, rijk leven op te bouwen voor jezelf. Eigenlijk nog even een beetje als afsluiter, want wat ik eigenlijk ook wel belangrijk vind, om te vertellen het belang van een goede holistische therapeut. Want als jij aan uitgestelde rouw wilt werken, kan de ondersteuning van een goede holistische traumatherapeut een cruciale rol spelen. Holistische traumatherapie kijkt naar jou als geheel. Lichaam, geest, emoties, je omgeving en erkent dat al deze aspecten met elkaar verbonden zijn.

[00:37:14.530]
Debbie Bernasco: Daarom heb ik ook een rijk leven, wat over liefde, geluk, gezondheid, succes en welvaart gaat. Het heeft allemaal met elkaar te maken. En we kunnen dit niet los zien van onze geest en lichaam. Alles is met elkaar verbonden. Ik zeg altijd: Het is de wet van één. En dit betekent dat in plaats van enkel symptomen te behandelen, dat eigenlijk een holistisch traumatherapeut je helpt om de onderliggende oorzaken van je rouw, verdriet of trauma aan te pakken. Een holistisch therapeut werkt ook vaak met verschillende methoden, om niet alleen je je emotionele welzijn, maar ook je lichamelijke gezondheid te verbeteren, maar ook je mindset. Van een negatieve mindset naar een positieve mindset. Trauma en onverwerkte rouw, dat zit niet in ons hoofd, maar in ons lichaam. En door middel van lichaamsgerichte cellulaire therapieën, kunnen deze gevoelens langzaam naar de oppervlakte komen en worden losgelaten. En een goede holistische therapeut heeft de kennis en het inzicht om je door dit proces te begeleiden op een veilige en liefdevolle manier. En de wet van één, dat stelt eigenlijk ook dat alles met elkaar in verbinding staat. Liefde heeft impact op geluk, heeft impact op gezondheid, heeft ook weer impact op succes en welvaart.

[00:38:57.890]
Debbie Bernasco: En een trauma in het ene aspect van je leven kan dus impact hebben op al deze andere gebieden. En door bewust aan jezelf te werken en uitgestelde rouw te verwerken, merk je vaak dat je niet alleen emotioneel en fysiek beter in balans komt, maar dat ook je relaties verbeteren, je werk of bedrijf soepeler loopt en dat je meer vreugde en rust kunt ervaren. En dat laatste twee, of die laatste twee, Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik vind dat echt belangrijk. We hebben één leven en dat je je leven in vreugde en rust mag ervaren. Hoe mooi zou dat zijn? Wat trouwens ook belangrijk is bij een holistische aanpak. Het houdt rekening met diepgaande verbanden. Je leert niet alleen om te rouwen, maar ook om geconditioneerde gedachtes los te laten. Je zenuwstelsel wordt tot rust gebracht. En er komen nieuwe patronen van zelfliefde en acceptatie. En dit alles helpt je om het leven vanuit volheid en verbondenheid te ervaren, die misschien nieuw voor je is, maar die jouw authentieke zelf weer spiegelt. Dus eigenlijk kunnen we wel stellen, lieve mensen of lieve luisteraars, dat werken aan uitgestelde rouw één van de mooiste geschenken is aan jezelf, maar ook aan de generaties na jou.

[00:40:35.740]
Debbie Bernasco: Dat je daar ook een grote rol in kunt spelen. Want wanneer je onverwerkte rouw en trauma onder ogen ziet en verwerkt, dan ontwortel je oude patronen die anders zouden worden doorgegeven aan je kinderen of dierbaren. Dus door deze last niet langer te dragen, geef je hen eigenlijk natuurlijk ook de ruimte om vrijer en lichter door het leven te gaan. Dus je kinderen en nakomelingen voelen jouw emoties en patronen onbewust mee. En door dit eigenlijk allemaal te helen, help je hen ook om meer vreugde en veiligheid en in zelfvertrouwen op te groeien.

[00:41:24.460]
Debbie Bernasco: Nou, lieve mensen, dan komen we eigenlijk tot het einde van deze podcast. Ik vond het ook wel heel erg leuk om deze podcast te maken voor jullie, want dat is het ook. Het werk wat je … Misschien denk je van: Hey, ik ga er wat aan doen, aan die uitgestelde rouw of aan die onverwerkte trauma’s, onverwerkte vroegkinderlijke, of generationeel trauma, omdat het je zo belemmert in je leven of ondernemerschap. Maar het mooiste is: het bevrijdt jou, maar ook de toekomstige generaties. Je ontwortelt het verdriet en de patronen van het verleden. En het opent een weg naar een leven waarin liefde, vrijheid en geluk voorop staat.

[00:42:18.850]
Debbie Bernasco: Nou, lieve luisteraars, dankjewel voor het luisteren. En ik hoop dat deze aflevering je inzichten en concrete handvatten heeft gegeven voor je eigen helingsproces. En wees niet bang voor de weg naar heling. En soms kan het een beetje uitdagend zijn, maar het levert je zoveel op. Het gaat je zoveel vrijheid geven. Hoe geweldig is dat? Nou, lieve luisteraars, tot de volgende keer en onthoud dat je het waard bent om je verleden te helen en vrij te leven. Dankjewel voor het luisteren en nogmaals tot de de volgende keer.

[00:43:00.880]
Debbie Bernasco: En, oh ja, dat zou ik ook leuk vinden. Je kunt mij een rating geven, iTunes of Spotify. Of je kan mij een review schrijven. En laat ik deze er ook maar eens weer in gooien. Ik ga even kijken, wat is de datum vandaag? Moet ik even op mijn iPhone kijken. Het is zondag 10 november, dus 10 november maak ik deze podcast. En dan kijk ik vanaf 10 november wat voor reviews, geschreven reviews, er zijn op iTunes of Spotify. Ga ik allemaal in een blik doen en dan ga ik er iemand uit trekken en dan doe ik voor jou een helemaal, voor mijn rekening, dan hebben we een Zoom-afspraak en dan ga ik jouw karakterprofiel uitlezen.

[00:43:55.740]
Debbie Bernasco: Dat lijkt me hartstikke leuk om te doen. Nou, nogmaals, een hele fijne dag verder.